Kolesterol gerçeği: Kalp krizi riski herkese eşit değil

KOLESTEROL -1-

Kolesterol Yüksekse Ne Kadar Risk Altındasınız?

Kolesterol seviyesi yüksek olan bireylerdeki risk ne olabilir? Kolesterolün her türü zararlı mıdır? Bu konu oldukça karmaşık bir yapıya sahip.

Artık kolesterol bir yönden değerlendirilen bir parametre değil; kolesterolün boyutu, taşınma şekli ve beraberinde taşıdığı moleküller büyük önem taşıyor.

Standart kolesterol testlerinde HDL (iyi kolesterol), LDL (kötü kolesterol) ve trigliserid gibi temel parametreler incelenir. Fakat bu testler, parçacık boyutunu veya sayısını göstermez.

Son araştırmalar, küçük ve yoğun LDL parçacıklarının damarlara daha kolay nüfuz ettiğini ve plak oluşumunu hızlandırdığını göstermektedir (JAMA Cardiology, 2023).

Küçük LDL= Yüksek Risk

Harvard Tıp Fakültesi’nde yapılan bir çalışmaya göre, kalp krizi geçiren hastaların %50’sinde kolesterol düzeyleri “normal” kabul edilen aralıkta görülmüştür. Ancak detaylı testler yapıldığında bu kişilerin küçük, yoğun LDL parçacıklarına sahip oldukları belirlenmiştir.

Yani; LDL seviyesi yüksek olan bireylerin parçacıkları büyükse riskleri düşük olabilir. Ya da tam tersi: LDL seviyesi 100 bile olsa, eğer parçacıklar küçük ve yoğunsa, kalp sağlığı risk altında olabilir.

Örnek Oranlar Ne Anlatır?

Trigliserit: 200

HDL: 40

→ Bu durumda trigliserit/HDL oranı 5 olacaktır.

– Trigliserit/HDL oranı 2’nin üzerinde olan kişilerde kalp-damar hastalığı riski artma eğilimindedir. Oran 5 olduğunda ise risk oldukça yüksek demektir.

– Fakat söz konusu kişinin toplam kolesterolü 180 gibi “kabul edilebilir” bir düzeyde olabilir. Dolayısıyla doktor, basit bir test sonucu bu kişinin sağlıklı olduğunu düşünebilir.

Test Yaptırırken Nelere Dikkat Etmeli?

Bu nedenle, sadece kolesterol miktarını değil, damarlarda dolaşan parçacıkların boyutunu da ölçen Lipoprotein Parçacık Boyutu Analizi gibi modern testler tercih edilmelidir. Bu sayede tehlikeli küçük parçacıklar daha net bir şekilde belirlenebilir.

İnsülin Direnci Var İse Kolesterol Daha Tehlikeli Olabilir

İnsülin direnci olan bireylerde HDL seviyesi düşer, trigliserid seviyesi yükselir ve kötü kolesterol damarlara yapışma eğiliminde olur. Bu sebeple özellikle bel çevresi geniş olan ve şeker içeren besinleri fazla tüketen kişilerde kolesterol yüksekliği daha riskli olabilir.

Toplam Kolesterol 300 Olabilir Sorun olmayabilir

Toplam kolesterol değeri yüksek olan bireylerde bile, HDL seviyesi yüksek ise, trigliserid seviyesi düşük ise ve insülin direnci yoksa, bazı durumlarda kolesterol seviyelerinin yüksek olması ciddi bir risk taşımayabilir. Örneğin kadınlarda HDL seviyesi 80’in üzerinde ise ve trigliserid seviyesi 100’ün altında ise, kolesterol düzeyleri yüksek olsa bile kalp krizi riski düşük olabilir (Cleveland Clinic Journal of Medicine, 2021).

SONUÇ:

Kolesterol seviyenizi tek başına değerlendirmek yanıltıcı olabilir. İnsülin direnci, iltihap seviyesi ve bel çevresi gibi faktörler bir arada ele alınmalıdır. Basit bir testin her zaman doğru sonuç vermediğini unutmayın.

Neye Dikkat Etmeli?

– HDL (iyi kolesterol) seviyesi erkeklerde 40’ın (mg/dl) üzerinde, kadınlarda 50’nin (mg/dl) üzerinde olmalıdır.

– Trigliserid seviyesi 150 mg/dL’nin altında olmalıdır.

– Bel çevresi erkeklerde 102 cm, kadınlarda 88 cm’yi aşmamalıdır.

– Trigliserid/HDL oranı 2’nin üzerindeyse kalp riski artma eğilimindedir.

Bel Çevresi Neden Önemli?

Bel çevresi, bir diğer risk belirleyici ölçüttür. Bel çevresi arttıkça insülin direnci de artma eğilimindedir.

İnsülin direnci sadece diyabet değil, LDL parçacıklarının küçülmesine ve sayısının artmasına da yol açar (American Heart Association, 2020).

Görünüşte Sağlıklı, İçeride Tehlikeli

Bu farkı anlamak için kullanılan testlerden biri NMR LipoProfile adlı gelişmiş lipit analizidir. Bu test, kolesterol taşıyan lipoproteinlerin boyutunu ve sayısını gösterir.

Kolesterol, atık gibi düşünülebilir. Kolesterolü taşıyan lipoprotein parçacıkları ise kamyon gibi düşünülebilir.

Önemli olan sadece atık miktarı değil, aynı zamanda bu atıkları taşıyan kamyonların sayısıdır.

Kamyonların boyutları da büyük önem taşır. Tipik lipid testlerinde, bireyin sahip olduğu kolesterol miktarına ve bunun ne kadarının LDL, HDL, trigliserit olduğuna bakılır.

Anca daha da önemlisi, bu atıkları taşıyan kamyonların sayısı ve boyutudur. Yani eğer çok fazla atık varsa, ya bunları taşıyan birkaç büyük “kamyonunuz” olmalı ya da çok sayıda “küçük damperli kamyonunuz” olmalı.

Eğer çok sayıda küçük damperli kamyonunuz varsa, arterlerinize daha fazla zarar verebilecekler ve daha fazla plak birikimine yol açabilirler.

YARIN:

– Kas ağrısı çekiyorsanız, kolesterol ilacı bu durumdan sorumlu olabilir!

– LDL seviyeniz yüksek diye hemen statin kullanmaya başlamayın, önce bu testleri yaptırın.

– Yeni araştırmalar: Kolesterolü düşürmek her zaman kalp krizini engellemeyebilir.

– Karaciğerinizi zorlamadan kolesterol seviyenizi düşürebileceğiniz yollar mevcut.

Related Posts

Kahveye protein tozu atıp içiyorlar! Jet hızıyla yayıldı: ‘İlk sinyali böbrek ve kalpte verir’

Protein tozunun ne kadar doğru kullanıldığı hâlâ tartışma konusuyken, sade kahveyle karıştırılarak hazırlanan ‘Proffee’ akımı tüm dünyada hızla yayıldı. Sosyal medyada farklı tariflerle paylaşım rekorları kıran bu trend, özellikle sabah aç karnına tüketilmesiyle dikkat çekiyor. Ancak uzmanlar, bu popüler içeceğin sanıldığı kadar masum olmadığını söylüyor.

Hormon tedavisine 21 yaş sınırı geldi: Gençlerde telafisi mümkün olmayan hasarların önüne geçecek düzenleme

Bilim Komisyonu tavsiye etti, Bakanlık uygulamaya koydu… Sağlık Bakanlığı, Bilim Komisyonu’nun tavsiye kararıyla önemli bir düzenlemeye imza attı. Cinsiyet hoşnutsuzluğu (disforisi) yaşayan bireylerde kullanılan ergenlik baskılayıcı ilaçlar ve hormon tedavileri artık 21 yaş altındaki kişilere uygulanamayacak.

50 binde bir görülüyor: Gürcü hastanın skolyoz eğriliğini Türk hekimler iyileştirdi

Skolyoz eğriliği nedeniyle tedavisi için Gürcistan’dan Türkiye’ye gelen Juna Bakhtadze Türk hekimleri sayesine hayata tutundu. Ameliyatı gerçekleştiren Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Samet Erinç, “Hastamızın skolyoz açısının yaklaşık 110 derece olduğu tespit ettik. Bu, toplumda çok nadir görülen, 50 ila 60 binde bir diyebileceğimiz cerrahi sınıra ulaşmış bir eğriliktir. İki seans şeklinde 10-11 saatlik bir operasyonun sonucunda hastamızı ameliyat ettik. Şu anda hastamız gayet sağlıklı bir şekilde hayatını sürdürebilir. Yürümesi düzeldi, hayata yeniden dönmüş gibi oldu. Bu gibi durumlarda erken teşhis çok önemli” dedi.

Çocuklarda yazın sık görülen tehdit: Gastroenterit

Kahramanmaraş’ta görev yapan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Rıza Namlı, yaz aylarında çocuklarda sıkça rastlanan gastroenterit vakalarına karşı aileleri uyardı. Özellikle bebekler ve bağışıklık sistemi zayıf çocuklar için tehlikeli olabilen bu hastalık, ciddi sıvı kaybına neden olabiliyor.

Sosyal hayatı mahveden hastalık: Balık Kokusu Sendromu

Prof. Dr. Zeynep Ocak, “Balık kokusu sendromu sosyal hayatı bitiriyor, kişinin dışlanmasına ve yalnızlaşmasına neden oluyor” dedi.

Sağlık BakanlığI’ndan “Kırım Kongo Kanamalı Ateşi” uyarısı: İnsandan da bulaşabiliyor!

Sağlık BakanlığI’ndan “Kırım Kongo Kanamalı Ateşi” uyarısı: İnsandan da bulaşabiliyor!